De meest verbijsterende onthulling

De vertrouwelijke bekentenissen van Joran van der Sloot hebben mij en met mij vele anderen verbijsterd. Wat was in zijn verhaal de meest frappante onthulling? Velen zullen zeggen: dat hij zonder enige consideratie een lichaam heeft weggemaakt van een meisje van wie hij niet eens zeker wist of ze dood was. Anderen zullen daaraan toevoegen: en dat hij er daarna geen minuut minder om geslapen heeft. Weer anderen zullen de nadruk leggen op het feit dat hij systematisch drie jaar lang de waarheid heeft verborgen door te liegen en te zwijgen. Tenslotte zullen er zijn die de vinger leggen bij het stuitende feit dat hij tot op het moment van de onthullingen met zijn gedachten bezig was met de schadevergoedingen die hij als gevolg van zijn vruchteloze arrestaties en inhechtenisneming in de wacht hoopte te slepen.
Als deze kenmerken passen bij een egocentrische, gewetenloze geest. Bijna gewetenloos, want een meisje vermoorden, dat zal hij nooit doen.
Al de genoemde aspecten werken mee aan de innerlijke afkeer die het gedrag van de hoofdpersoon in woord, daad en nalatigheid oproept.
Maar als u mij vraagt: wat is nu de meest verbijsterende onthulling?, dan wijs ik op de stijl van leven die achter deze verschijnselen ligt, een stijl van leven die zowel de ‘dader’ als zijn ‘slachtoffer’ kenmerkt. Die levensstijl wordt bepaald door een absolute vrijheidsdrang, ingegeven door de hunkering naar genot. Het leven draait om uitgaan, drinken, blowen, flirten, seks met een meisje of een jongen voor een nacht, indruk maken, de beschikking hebben over veel geld. Daar zet je alles voor opzij, zoals het verbod van je ouders, of de overweging dat je beter op tijd naar bed kunt gaan als je de volgende dag een lange reis moet maken.
Een tegenwerping zou kunnen zijn: dit wisten we allemaal al. Zo zit het leven van veel jongeren in elkaar. Die hebben geen hogere normen en waarden meer meegekregen van thuis, of ze hebben die overboord gezet. Het enige dat hun de moeite waard toeschijnt is ongeremde vrijheid, genot, libido, hedonisme.
Ja, ik wist daarvan. Maar het onthullende en het ontluisterende van de uitzending is voor mij de leegte die erachter ligt. Wat is een leven dat zo wordt geleid zonder inhoud!
Dát heeft de bekentenis schrijnend aan het licht gebracht. Want daarin wordt ons duidelijk gemaakt waar deze levenshouding op uitloopt, als je in de problemen komt. Toen Natalee (als) dood op het strand lag, zat ze Jorans lekkere leventje alleen maar in de weg. Dat kan zijn handelwijze verklaren. Je wilt niet betrapt worden dat je toch je appartement hebt verlaten, of dat je onverantwoorde dingen hebt gedaan. En dan toon je je volstrekte gebrek aan respect voor een medemens door een lichaam te lozen en onvindbaar te maken. En dan ga je leugens verkopen en bewaar je het zwijgen. Wat een triest en pover bestaan.
Mijn jongeren op catechisatie heb ik gefeliciteerd dat ze een ander leven mogen leiden. Niet dat ze daardoor beter zijn, maar ze zijn veel beter af. De lokroep naar ongeremde vrijheid is ontmaskerd. Je wordt niet echt gelukkiger als je alles mag en kunt.
Dat is het derde winstpunt van de onthulling. Het eerste is natuurlijk dat iemand met zijn schadelijke gedrag tegen de lamp is gelopen en het tweede dat er duidelijkheid is verschaft aan de moeder. Misschien is het derde winstpunt, de ontmaskering van de absolute vrijheid, voor ons wel het meest waardevol.