De uitslag van de Tweedekamerverkiezingen is een doffe dreun voor de christendemocratie. Het CDA is bijna gehalveerd, en de CU heeft daar niet van geprofiteerd. Sterker nog, Ook de CU heeft verloren en is een zetel kwijtgeraakt. Welke toekomst heeft de christelijke politiek in het licht van de grote winst van de VVD en de PVV? Het CDA is helemaal weggeblazen uit het centrum van de politieke macht.
Eerst even een korte analyse van de verkiezingscampagne. Wat andere lijsttrekkers demonstreerden ontbrak bij de lijsttrekker van het CDA. Noem Rutte (VVD), Cohen (PvdA), Wilders (PVV), Roemer (SP), Halsema (GroenLinks) of Pechtold (D’66), zij allen straalden in de campagne iets uit van ideologische bevlogenheid. Wat van Balkenende (CDA) is blijven hangen is alleen dat hij weer premier wilde worden en dat hij een veto legde op de hypotheekrenteaftrek. Dat zijn uitingen van machtspolitiek die ieder greintje christendemocratisch appèl missen. Kennelijk zijn kiezers zelfs in economisch moeilijke tijden gevoelig voor visie en overtuiging. Rouvoet heeft die visie en overtuiging wel, maar die heeft onvoldoende kans gezien zijn bevlogenheid via de media voor het voetlicht te brengen.
Is hieruit iets te leren voor de christelijke politiek? Beslist. Christelijke politiek kan zich alleen legitimeren door vanuit een principiële visie op de werkelijkheid maatschappelijke processen helder te analyseren en maatregelen voor te stellen en te verdedigen die goed zijn voor de mens. Van christelijke politici mag worden gevraagd dat zij een duidelijk beeld hebben van de samenleving die zij zouden willen realiseren. De vraag is dan wel hoe zij in haar argumentatie en overreding te werk moet gaan.
Weinig zinvol lijkt het mij in de politieke arena te argumenteren met een beroep op de Bijbel. Argumenten die daaraan ontleend zijn, kunnen andersdenkenden per definitie niet overtuigen. Ze roepen alleen weerstand op. Daarmee wordt het doel, namelijk dingen bereiken die goed zijn voor de mensen, niet alleen niet bereikt, maar zelfs tegengewerkt.
Is de Bijbel dan van geen belang? Wel degelijk. De Bijbel is de bron waaraan overtuigingen worden ontleend over het beeld van de mens als mens in relatie, over de waarde van een mensenleven, over de menselijke verantwoordelijkheid, over de noodzaak van controle en sancties, over de inhoud van gerechtigheid, over het belang van autoriteit en orde, over de doelgerichtheid van het leven.
Op deze basis kunnen kritische analyses worden gemaakt over de zogenaamde neutraliteit van het neoliberalisme, over het individualisme, over het marktdenken, over het belang van onderlinge gemeenschap en solidariteit, over de vrijheid van levensovertuiging en van maatschappelijke organisatie, over milieubescherming en over wereldwijde gerechtigheid, om maar een paar onderwerpen te noemen.
Ik denk dat christelijke politiek op deze manier een heel duidelijk en aansprekend verhaal kan bieden. Zij moet alleen wel het lef hebben dit voor het voetlicht te brengen, ook als het op tegenstand stuit. Christelijke partijen moeten zich niet laten leiden door populariteit en prognoses. Dat zijn factoren van macht. Maar als zij een ontdekkende, relevante en perspectiefrijke politieke boodschap brengen en daarin hun eigen identiteit vertolken, zullen ze aan geloofwaardigheid winnen en positieve aandacht op zich vestigen.
Een bijkomend voordeel is, dat de bestaansreden van een afzonderlijke ChristenUnie naast het CDA kan vervallen, en dat beide partijen in elkaar kunnen opgaan.