Net terug van vakantie zag ik hem gisteravond bij Knevel en Van den Brink op de televisie, de waarnemend voorzitter van het CDA, die moest komen uitleggen waartoe de interne commotie binnen het CDA tegen coalitieonderhandelingen met de PVV zou moeten leiden. Zijn naam heb ik niet onthouden, maar zijn optreden maakte indruk op mij, zowel vanwege zijn presentatie als vanwege de inhoud.
Eerst maar de presentatie. Hier was geen doorgewinterde politicus aan het woord die met onthullend taalgebruik veel kan praten en tegelijk weinig zeggen, maar iemand die inging op de vragen die hem werden gesteld en die de interne verschillen niet verbloemde. Prominenten werden bij namen genoemd, onderlinge verdeeldheid werd ruiterlijk erkend, veronderstelde tegenstellingen werden op een aannemelijke manier gerelativeerd, zodat op sympathieke wijze eenzijdige beeldvorming werd gecorrigeerd. Juist vanwege de open houding waarmee hij de situatie onder de CDA-prominenten en in de CDA-fractie toelichtte, hing ik aan zijn lippen.
Naar mijn inschatting is dit een waardevol voorbeeld van hoe het ook kan. De geloofwaardigheid van de politiek moet worden vergroot. Daarvoor is in de eerste plaats transparantie en eerlijkheid nodig in de communicatie. Dan kun je namelijk het gevoel overhouden dat het ergens over gaat. Al te vaak schermen politici zich af voor de kritiek die ze krijgen en waarover hun mening wordt gevraagd en beperken ze zich tot het herhalen van hun eigen boodschap. Vraaggesprekken en discussies worden dan tot een schaakspel dat alleen gericht is op een zo voordelig mogelijke positie voor zichzelf om de tegenstander te verslaan. Daarmee wordt aan de geloofwaardigheid van de politiek grote schade toegebracht.
Behalve de presentatie werd ik ook getroffen door de inhoud van wat de waarnemend voorzitter naar voren bracht. Hij zei dat voor het CDA essentieel is dat de regering er voor iedereen is. Zij is dienstbaar aan alle groepen in de samenleving. Dit zal een kernpunt zijn in de beoordeling van een eventueel regeringsakkoord met de VVD. Het CDA zal niet toestaan dat groepen in de samenleving worden uitgesloten van rechten of tegen elkaar worden opgezet. Dit was een duidelijke boodschap in de richting van de PVV en een appèl op de VVD.
Hier hervindt het CDA zijn eigen principiële gehalte. Lange tijd heeft de partij aan ideologische bloedarmoede geleden, het is al eerder in deze kolommen gesignaleerd. Door nu de nadruk te leggen op bescherming van de rechten voor etnische en religieuze minderheden zet de waarnemend voorzitter zijn partij op een spoor in het integratievraagstuk waarin die weer een eigen geluid kan laten horen.
Mijn advies zou zijn: ga op deze weg door. Het is de enige manier om het vertrouwen van burgers in het CDA te herwinnen.