Vorige week is bij de uitgever Buijten & Schipperheijn van mij een boek over vrouw en ambt verschenen. Het richt zich op Paulus, omdat de belangrijkste argumenten in het debat aan Paulus zijn ontleend. De titel is: Meedenken met Paulus: Letter en Geest in de bezinning op vrouw en ambt. Hieronder geef ik de tekst op de achterflap.
Het gesprek over de vrouw in ambtelijke taken in de gemeente leidt vaak tot heftige discussies en loopt niet zelden vast. Gesprekspartners kunnen elkaar niet overtuigen, ook al baseren zij zich op de Bijbel.
Uitspraken in de brieven van Paulus spelen een belangrijke rol in de argumentatie. Zijn deze uitspraken betrekkelijk, gelden ze alleen voor zover ze dienstbaar zijn aan de voortgang van het evangelie? Leert de Schrift dat de rol van de vrouw door de tijd heen een andere kan worden dan die Paulus in zijn eigen situatie verdedigt?
Bert Loonstra onderzoekt in dit boek Paulus’ gedachtegoed. Wat is de grote lijn in zijn denken? Hoe kijkt hij aan tegen de geschreven wet en hoe komt hij tot zijn uitspraken over de rol van vrouwen in de gemeente?
Deze studie brengt de auteur tot de conclusie dat trouw aan Paulus niet bestaat in het naspreken van diens woorden, maar in een nieuwe toepassing van zijn uitgangspunten.
Dit boek kan het gesprek over de positie van vrouwen helpen uitstijgen boven het dilemma hoe je aan de Bijbel het hoogste gezag kunt toekennen en tegelijk je culturele situatie de ruimte geven.
Aan deze kenschetsing verbind ik een waarschuwing en een belofte. De waarschuwing is, dat het boek theologisch verdiepend is. Het probeert Paulus’ denkstructuur over wet, evangelie en Geest bloot te leggen. Het tot je nemen van deze analyse vereist enige mentale inspanning.
De belofte is dat deze inspanning loont. Verrassend vond ik zelf dat Calvijn net even andere accenten zet dan Paulus in de verhoudingsbepaling van letter en Geest. Ik waag de veronderstelling dat de accenten van Calvijn ongemerkt grote invloed uitoefenen op de perceptie van Paulus’ denken in onze gereformeerde traditie. Als we het onderscheid tussen Calvijn en Paulus helder voor ogen hebben, blijkt Paulus dingen te zeggen die in een gewijzigde culturele situatie juist pleiten voor de openstelling van de ambten voor vrouwen.
Ik denk hiermee een substantiële bijdrage aan de discussie te hebben geleverd, die de gedachtevorming verder brengt.