Op het Tahrirplein in Cairo wordt geschiedenis geschreven. Het bijeengestroomde volk heeft in achttien dagen de gehate president tot aftreden en tot een afgang gedwongen. Er is een roep om democratie. Het leger heeft de kant van het volk gekozen. We voelen dat hier iets gebeurd is met grote consequenties, grote consequenties voor het staatsbestel in Egypte, grote consequenties voor staatslieden van andere Arabische landen, en vooral grote consequenties voor het zelfbewustzijn van de gewone Arabier.
De media doen hun best ons hiervan een heldere indruk te geven. Soms hebben journalisten dat gedaan met gevaar voor eigen leven en welzijn. Daarvoor past hun grote hulde. En in de landen van herkomst worden de ontwikkelingen op redacties geanalyseerd, door deskundigen becommentarieerd en op de televisie bediscussieerd. Is er reden tot optimisme? Welke kant gaat het op? Krijgen we een staatsvorm die lijkt op die in Turkije, een democratie met het leger voortdurend op de achtergrond als controlerende macht? Of krijgt de moslimbroederschap zoveel te zeggen dat het de kant van Iran opgaat met de invoering van de sharia? Wat zal de positie van de christenen zijn?
En welke gevolgen zullen de ontwikkelingen hebben voor de stabiliteit in de regio? Zal het vredesverdrag met Israël standhouden? Zullen de meer gematigde Palestijnse krachten op de Westoever zich kunnen handhaven? Wat zijn de gevolgen voor de Gazastrook? Blijft de grens met Egypte gesloten? Wordt de machtsbasis van Hamas versterkt of verzwakt? De media nemen ons aan de hand mee door dit veld van vragen.
Tot nu toe is er niets op de media aan te merken. Op een ander punt wel, dunkt me. Waarom hebben we niet eerder een beeld gekregen van de sluimerende spanningen? De onverzettelijkheid van het volk is alleen te verklaren uit diepe frustratie, wrok en haat tegen het regime. Het beeld dat bij mij was opgeroepen was echter veel harmonieuzer. Natuurlijk, er was corruptie en grote werkloosheid, en het democratisch gehalte was niet erg hoog, zoals we dat gewend zijn van Arabische landen, maar Egypte was westers georiënteerd en de macht van fanatieke moslims werd aan banden gelegd.
Hoe komt het dat ik geen benul had van het massale onderhuidse verzet? Het zou mijn eigen onnozelheid kunnen zijn. Misschien heb ik er altijd wel overheen gelezen. Toch ben ik daar niet zo zeker van. We zijn er gewoon niet van op de hoogte gesteld. Ik voel me eigenlijk een beetje misleid.