Na het congres (eigenlijk: ledenvergadering) van afgelopen zaterdag zou men kunnen blijven staan bij de negatieve conclusie die velen trokken dat het CDA tot op het bot verdeeld is over de samenwerking met de PVV. Een ander commentaar beweerde dat dit congres een voorbeeld was van de emotiepolitiek die tegenwoordig in West-Europa de overhand krijgt. Ook dit klinkt niet bepaald positief.
Zelf ben ik veel positiever gestemd. Het is heilzaam dat het CDA zo onder druk is komen te staan dat het ertoe gedwongen werd zijn diepste zielenroerselen te tonen. Waar gaat het om bij de C van het CDA? Een grote minderheid heeft op gepassioneerde wijze het sociale en samenbindende karakter van de partij benadrukt. In reactie daarop heeft fractievoorzitter en onderhandelaar Verhagen zijn verknochtheid aan de christendemocratie beleden.
Hoewel de praktische verschillen over het nieuw te vormen kabinet groot zijn, heeft men elkaar toch teruggebracht bij de bronnen.
In de belabberde toestand waarin de partij zich nu bevindt, kan dit dieptepunt van verdeeldheid een beginpunt worden van een wederopstanding van de eigen identiteit van de partij.
Maar wat zijn de praktische consequenties voor de politieke keuzes? De wil van de meerderheid van 68% wordt gevolgd. Ferrier en Koppejan hebben verklaard de totstandkoming van het VVD-CDA-kabinet met gedoogsteun van de PVV niet te blokkeren. Verhagen kreeg zijn zin.
Toch is dat niet het hele verhaal. Benadrukt is, dat de gevoelens van 100% van de leden gerespecteerd en gehonoreerd dienen te worden. Het CDA zal zich sinds zaterdag extra gevoelig tonen voor schendingen van de rechtsorde. Er zal gemakkelijker gerefereerd kunnen worden aan het eigen karakter van de partij.
En dat deze regering tot stand komt? Dat is niet alleen maar negatief. De eigen identiteit van christelijk onderwijs, de rust op de zondag, het heeft bij dit kabinet betere kansen om beschermd te blijven dan bij een kabinet met steun van D’66. Dat is natuurlijk niet voldoende. Maar de toekomstige CDA-bewindslieden en kamerleden hebben duidelijke aansporingen gekregen om hun politieke CDA-ziel niet te verkopen.
Dat kan alleen maar heilzaam zijn.