Zeven hoogleraren hebben op verzoek van het synodebestuur van de GKV een schriftelijk advies gegeven over het voorstel vrouwen toe te laten in de ambten van diaken, ouderling en predikant. In het ND van 16 mei staat daarvan een samenvattend verslag. De belangrijkste punten: je mag de cultuur van die dagen wel in rekening brengen, in dit geval over de ondergeschikte rol van de vrouw, maar niet zodanig dat je de Bijbeltekst daarmee uitholt, ontkracht of omkeert. En: de Bijbel spreek in Oude en Nieuwe Testament vrij eenduidig over de verhouding man-vrouw.
Waar ik me steeds weer over verbaas is, dat in discussies over de toepassing van de Bijbelse geboden zo weinig gereflecteerd wordt op de plaats van de liefde in die geboden. Zowel het argument dat de Bijbeltekst in de uitleg niet tekort mag worden gedaan, als het argument dat de Bijbel in Oude en Nieuwe Testament eenduidig spreekt, richt zich op de letter. Paulus richt zich daarentegen op de Geest van de liefde.
Ik weet dat als je zo naar de centrale notie van de liefde verwijst, je snel het verwijt krijgt dat dat veel te vaag is, en dat je er alle kanten mee op kunt. Een voorbeeld is het visierapport dat de CGK heeft aangenomen over homoseksualiteit en homoseksuele relaties. Daar staat te lezen:
De vraag is of met deze gedachte de liefde niet te veel op zichzelf komt te staan. Ze staat dan los van het geheel van het spreken van de Schrift. Ze gaat concurreren met concrete geboden en het spreken over de schepping. De Schrift leert daarentegen dat de liefde niet haaks staat op de orde die God in het begin heeft gegeven. Ze bevestigt die orde, herstelt haar en brengt haar tot ontplooiing.
In werkelijkheid spreekt het Nieuwe Testament veel genuanceerder over de liefde en staan de concrete geboden in dienst van de liefde. De liefde is de vervulling van de wet, niet: de liefde leidt tot de vervulling van de wet. En deze liefde is allesbehalve vaag en vrijblijvend. De liefde van het Koninkrijk regeert de wet en ook de structuur van de schepping. Wie dit niet waar wil hebben, komt tegen wil en dank terecht in een wettisch Schriftgebruik. De geschreven letters geven de doorslag, niet de bedoeling en de verbanden. Het wordt onvoldoende opgemerkt hoe radicaal de omkering van Paulus is geweest.
Dit vraagt natuurlijk om nadere verantwoording. Die laat ik hier achterwege. Ik heb dat al op zo veel plaatsen uiteengezet en toegelicht. Een serieuze discussie erover blijft uit. Hoogleraren blijven maar hameren op hetzelfde aambeeld. De spits van deze bijdrage is niet dat ik gelijk heb, maar dat ik uitzie naar een waardige bezinning op dit punt.
Als we vanuit de liefde van het Koninkrijk de Bijbelse regels gaan interpreteren, komt er veel meer ruimte voor erkenning van de bijzondere omstandigheden en voor het zoeken naar wat heilzaam is in deze tijd. Daarmee verwijderen wij ons niet van de Bijbel, we zijn juist gehoorzaam aan de Bijbel, die ons voorgaat in deze omgang met de regels. Nemen we dan niet toch te veel vrijheid? Ons is de Geest gegeven om als mondige kinderen van God de weg van Christus te zoeken.