Dat het moeilijk is besef ik. Het grote publiek in Amsterdam en in Nederland bereiken met het evangelie van Kerstfeest is geen sinecure. En dat is wat de EO zich ten doel heeft gesteld met de Kerstshow op de Dam die vrijdagavond, vier dagen voor Kerst is uitgezonden.
Dat ze bij de EO de verdieping hebben gezocht, blijkt uit de vondst alle artiesten een project van het Leger des Heils te laten bezoeken Dat is de sociale kant van het Kerstfeest, die iedereen aanspreekt. En de geestelijke kant werd vertegenwoordigd door de lezing van het Kerstevangelie door bekende Nederlanders. Veel hoger moet je je doelen niet stellen, want dan haken de mensen af.
Hoewel ik dit met welwillendheid verdisconteer, blijf ik na de uitzending, die ik deels heb gevolgd, met een katterig gevoel zitten. Ik heb het idee dat er verraad is gepleegd. Dat is een groot woord en het is door de organisatoren zo niet bedoeld, maar diverse onderdelen roepen die gedachte gewoon op.
Maakt het iets uit door wie de heilige teksten gelezen worden? Ik denk het wel. Minimaal mag van hen verwacht worden dat zij zich publiekelijk terughoudend opstellen ten aanzien van het geloof in de Verlosser. Als ik dan Youp van ’t Hek met een uitgestreken gezicht Bijbelteksten zie reciteren, dan maakt hij het er zelf naar dat ik bij mezelf denk dat hij deze vrome oprisping in zijn eigen programma wel weer met een knetterende vloek zal afreageren.
Het dieptepunt werd gevormd door de manier waarop een donkere zangeres die in haar jazzy genre best goed voor de dag komt, het tweede couplet van ‘Komt, verwondert u hier, mensen’ ten gehore bracht. Daar wordt van Jezus gezegd: ‘die met zijne godheid wandelt op de vleugels van de wind’. Of dit een geslaagde poging is de godheid en mensheid van het Kind in hun eenheid te verwoorden, kan betwijfeld worden, maar het is in ieder geval een eerbiedige poging het mysterie te benoemen. Als ik dan hoor en zie hoe die woorden met een ordinair stemgeluid haast uitgespuugd werden, dan kan ik dat slechts ervaren als een godslasterlijke profanering van het heilige. En tot overmaat van ramp ook nog op een aanstekelijke swing, die beloond werd met een luid applaus.
Als laatste voorbeeld, wanneer de hele rij bekende namen van zangers die hun medewerking gaven bij herhaling zingt: ‘Let them know it’s Christmas time’, dan vraag ik me af: waarom niet: ‘Let them know that Christ is born’?, om maar te zwijgen van de overeenkomstige eerloze mood waarmee ze samen het ‘Ere zij God’ ten gehore brachten. Nogmaals, dit heeft niets meer met het kerstevangelie te maken. Spijtig, maar het is mislukt.
Nee, ik ga niet comfortabel in mijn veilige zone zitten. In Gouda is op de Markt ook een Kerstmanifestatie gehouden. Die wordt op eerste Kerstdag uitgezonden door de RKK. Ook daar bestond het risico dat het te veel een gladde show zou worden met te weinig vroomheid en ontzag. Je weet dat van te voren nooit. Toch heb ik mijn gemeente gestimuleerd eraan mee te doen, met een voorbereiding tijdens de middagdienst (het was op zondag), en dan met lichtjes en kerstliederen zingend naar het Stadhuis. Als je je afzijdig houdt, moet je maar aangeven hoe je dan wel de mensen van deze tijd wilt bereiken. En achteraf evalueren kan altijd. Zelf kon ik er helaas niet bij zijn. Met enige spanning zie ik uit naar het resultaat.