De keuze voor een nieuwe president in Amerika is veel meer dan een keuze tussen verschillende politieke opvattingen over sociale voorzieningen, Irak of abortus. Het is een keuze voor het overbruggen van diepgaande tegenstellingen. In de keuze voor Obama zijn blank en zwart, rijk en arm, oost en west dichter bij elkaar gekomen.
Daaruit laat zich verklaren dat de impact van zijn verkiezing te vergelijken is met de indruk die de val van de Berlijnse muur maakte. Ook hier werden onverzoenlijk geachte tegenstellingen doorbroken. Een stroom van hoop voer en vaart door de harten van velen. Er werd en wordt weer geloofd in de overwinning van de humaniteit op de mensonterende systemen.
Hoe kan Obama daar de verpersoonlijking van zijn? Allereerst natuurlijk door zijn huidskleur. Het is voor blanke Europeanen zoals ik vermoedelijk niet te bevatten wat zijn overwinning betekent voor het zelfbewustzijn van zwarten in Amerika en elders in de wereld. Vijfenveertig jaar geleden werd een bloedige rassenstrijd gevoerd tegen een stelselmatige achterstelling in burgerrechten. Toen sprak ds. Martin Luther King ook zijn vermaarde rede uit over de droom die hij had over het vreedzaam samenleven zonder angst of onrecht van blanken en zwarten in Amerika. Nu wordt deze profetie werkelijkheid.
De tweede factor in het overbruggen van tegenstelling is zijn naam. Barak is Hebreeuws, ‘Hij zegent’. Zijn tweede naam Hussein is Arabisch, en zijn achternaam rijmt op Osama, en klinkt dus evenzeer Arabisch. En dat voor de toekomstige president van Amerika. Hij hoort overal bij. Iedereen kan in hem iets van verwantschap herkennen.
De derde factor is natuurlijk zijn boodschap en de overtuigende bezielende manier waarop hij die voor het voetlicht heeft gebracht. Woorden als toekomst, belofte, droom, perspectief, eenheid, wij kunnen het!, doorspekten zijn betogen. Mensen geloven er weer in en groeien in zelfrespect en saamhorigheid. Het beste in hen is naar boven gehaald.
De euforie over de val van de Berlijnse muur heeft niet zo lang standgehouden. Nieuwe problemen dienden zich aan. De tegenstellingen tussen de Ossies en de Wessies bleken hardnekkiger dan gedacht. De economische gezondmaking van landen die geregeerd waren door de staatssocialistische ideologie, bleek grote offers te vergen en een nieuwe tweedeling te veroorzaken. Velen zijn erdoor gedompeld in armoede. Vaak heerst het recht van de sterkste. Nationalisme en ethische tegenstellingen hebben in wrede oorlogen geresulteerd. Toch zouden maar weinigen terug willen naar de situatie van vóór de val van het communisme.
Ongetwijfeld zal ook de euforie rond Obama verbleken. Ook hij zal verstrikt raken in politieke en militaire tegenstellingen. Het is niet te voorkomen. Toch is het niet uitgesloten dat hij als symbool van eenheid een zegenrijke positie zal mogen blijven innemen.
Net als bij de val van de muur heb ik me bij de verkiezing van Obama laten meevoeren met de reacties van ongeloof, de verwondering en de opwinding die velen hebben vervuld. Misschien herkent u daar wel iets van.
Weet u wat u dan eens moet proberen als u christen bent? U moet eens proberen om die verbazing en die euforie te verplaatsen naar wat Jezus Christus presteerde. Van wereldhistorische betekenis. De grootste tegenstelling overbrugd, die tussen de mensen en hun Schepper. God én de mensen die zich in Hem herkennen. Hij opent het perspectief op een glorieuze toekomst. Voor kanslozen.
Denk aan de val van die muur en dan meteen aan Hem. Denk aan het nieuws over de eerste zwarte president van Amerika, en dan meteen aan Hem.
He did it!