De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) staat nu weer 30 kerkgangers toe en gaat ook weer akkoord met samenzang, zij het met maximaal vier personen. Dat is een versoepeling ten opzichte van het beleid vanaf de tweede helft van december 2020. Wat is daarvoor de motivatie? Dat de rek er uit is, en dat mensen weer sterk naar fysieke bijeenkomsten verlangen. Zoals we de roep om verruiming ook uit de samenleving horen.
Deze beleidswijziging kan worden getypeerd als een ommezwaai. Vooral omdat er geen redenen worden aangevoerd die met de risico’s van de verspreiding van het virus te maken hebben. Je kunt het ook een zwalkbeleid noemen. Het is het overspringen van de ene soort argumentatie naar de andere. Eerst staat de veiligheid voorop, dan het verlangen naar ontmoeting, zonder dat er in de ontwikkelingen aanleiding is voor deze wijziging. De aantallen besmettingen nemen nog steeds niet af, de druk op de gezondheidszorg is nog steeds te groot, en het gevaar van besmettelijker varianten is nog steeds niet geweken.
Het enige wat veranderd is, is het sentiment in de samenleving. Steeds meer mensen roepen om versoepeling van de maatregelen. Winkeliers en horecaondernemers willen hun zaak toch open doen. Je zou kunnen verdedigen: als de kerk daarin meedoet, komt ze op minder kritiek te staan dan voorheen. Maar dat was toch niet de enige reden? De schok van Biddinghuizen (twee doden na een opnamesessie van een muziekgroep met het oog op de zondagse eredienst) dreunde lang na. Maar deze risico’s bestaan nog steeds.
Het probleem is misschien wel. dat de PKN eerst een rigide positie innam. De minister en het Interkerkelijke Contact in Overheidszaken (CIO) rieden kerkdiensten met reguliere bezoekers af. Alleen internetkerkdiensten waren verantwoord. De PKN deed daar nog een schepje bovenop: er zou helemaal niet meer gezongen mogen worden, ook niet door een tot vier voorzangers. Zo’n draconisch besluit is op den duur natuurlijk niet vol te houden. Met als gevolg: zo onbegrijpelijk strak deze kerkgemeenschap zich eerst opstelde, zo onbegrijpelijk ruim nu.
Is er dan niets te zeggen voor de openstelling van de kerkdienst voor 30 bezoekers naast de directe medewerkers? In grote kerkgebouwen zeker wel. Ik heb het altijd onbegrijpelijk gevonden dat er in Gouda in de Sint Jan helemaal geen kerkbezoek meer werd toegelaten. Maar dat aantal is niet nu pas aanvaardbaar, nu het kennelijk niet vol te houden is. Dat was al die tijd al het geval. Was de PKN toen te bang voor de publieke opinie? Maar bij het eerste het beste incident slaat die zomaar weer om. Dat is gemakkelijk te voorspellen.
Maar het is toch geen schande om op je schreden terug te keren, wanneer je tot de ontdekking komt dat je te ver bent doorgeschoten? In geen geval. ‘Omkeer’ of ‘bekering’ is zelfs een hoofdthema in de christelijke boodschap. Maar laat de kerkleiding dan eerlijk erkennen dat ze eerder te streng is geweest. Ook zo’n erkenning is het geloof niet vreemd.