In deze blog borduur ik voort op de vorige.
Onlangs kreeg premier Rutte een vraag over het pensioen-akkoord. De vraag luidde of een bepaalde alternatieve optie voor hem aanvaardbaar zou zijn geweest. Zijn antwoord luidde dat dat besloten lag in de vertrouwelijkheid aan de onderhandelingstafel. Daaraan moest ik denken toen ik probeerde de gang van zaken waarvoor de synode van de CGK bij de behandeling van het thema homoseksualiteit gekozen heeft, te taxeren.
De bespreking heeft achter gesloten deuren plaatsgevonden. Daarover zijn geen inhoudelijke mededelingen naar buiten gebracht, omdat de zaak nog niet is beslist. Net als bij onderhandelingen. De onderhandelingen zijn een nieuwe fase ingegaan, nu er een nieuwe studiecommissie is benoemd. Tot die tijd wordt er niets naar buiten gebracht.
De analogie met onderhandelingen wordt nog versterkt door iets waar Gerald Bruins gisteren in het ND de vinger bij legde. De voortgang van de besluitvorming wordt nu afhankelijk gemaakt van personen. De personen in de huidige commissie zijn waarschijnlijk communicatiever en flexibeler dan de leden in de vorige commissie, die er niet uit gekomen zijn. Zij zijn meer geneigd naar elkaar te luisteren en samen een consensus te bereiken. Voorwaar belangrijke kwaliteiten van onderhandelaars.
De analyse van Bruins rust niet alleen op een inschatting van de persoonlijke vaardigheden van de betrokkenen. Hij heeft een sterk argument. Alle relevante Bijbelteksten zijn zo langzamerhand van alle zijden bekeken. Wat moet een nieuwe commissie daar inhoudelijk aan toevoegen? Nee, haar kwaliteiten worden op een ander vlak gezocht. Zie vorige alinea. De synodetafel wordt onderhandelingstafel.
Als deze analyse juist is, is er iets ernstigs aan de hand. Wat wij als bijbels gezaghebbend moeten laten gelden, wordt in dit scenario door middel van vertrouwelijke onderhandelingen bepaald; eerst in de beslotenheid van de studiecommissie, vervolgens in de beslotenheid van de synodevergadering. Waarom is dit ernstig? Omdat hier het gezag van de Schrift ondergeschikt dreigt te worden gemaakt aan de consensus.
Wat is de maatstaf voor het onderhandelingsresultaat? Dat we er samen uitkomen en er samen nog net mee kunnen leven. De radicaliteit van het Woord van God, hoe in dit geval concreet ook opgevat, wordt ondergeschikt gemaakt aan de eenheid en eenvormigheid van het kerkverband. De eenheid gaat boven de waarheid. Deze bepaling van de verhouding tussen waarheid en eenheid is door de CGK altijd afgewezen. Ze is bijvoorbeeld een reden geweest zeer kritisch te staan tegenover de oecumenische beweging van de Wereldraad van Kerken. Nu lijkt het erop dat de kerken op hun synode er zelf naar grijpen. Daarmee dreigt de synode aan geloofwaardigheid in te boeten.