In het vraaggesprek dat de redactie van De Wekker met ds. Peter Buijs voert (zie ook de vorige blog), wordt hij in het inleidende tekstblok geciteerd. De uitspraak gaat over het streven naar eenheid met andere kerkverbanden. Hij zegt: ‘Laten we niet koste wat het kost proberen een eenheid van kerkverbanden na te streven.’
Omdat deze woorden met grotere letters zijn afgedrukt, viel mijn oog er onmiddellijk op. Maar aanvankelijk schrok ik. Ik dacht dat hij zei: ‘Laten we niet koste wat het kost proberen een eenheid van het kerkverband na te streven.’ Moet je je voorstellen! De preses van de laatstgehouden synode wil er wel eens vanaf dat de synode eindeloos vergadert en nog eens vergadert en rapporten na bespreking terugstuurt naar de betreffende commissie, om maar te bewerkstelligen dat bij grote verschillen van inzicht de eenheid van het kerkverband bewaard blijft. Daar zijn we als CGK goed in. De verschillen mogen nog zo groot zijn, we verstaan toch de kunst elkaar vast te houden. Daar wordt op kerkelijke vergaderingen enorm veel energie in geïnvesteerd. Dat moet nu eindelijk eens over zijn.
Maar nee, dat heeft Buijs niet gezegd. Hij had het niet over de eenheid van ons eigen kerkverband, maar over een eenheid met andere kerkverbanden. Daar moeten we wat minder energie in steken. De vraag is alleen: Wat is het principiële verschil tussen die twee? Waarom zouden we wel de eenheid van het eigen kerkverband en niet de eenheid van kerkverbanden zoeken? In beide gaat het toch om de eenheid van de kerk van Christus?
Anders gezegd: Dat wat je motiveert de eenheid van je eigen kerkverband te bevorderen, motiveert je tegelijkertijd de eenheid van kerkverbanden te bevorderen. Andersom benaderd: Als het niet de moeite waard is een eenheid van kerkverbanden na te streven, is het ook niet de moeite waard de eenheid van het eigen kerkverband na te streven, of het moest alleen zijn om praktisch-organisatorische redenen. Wat is hier de inspiratiebron? Welk verlangen wordt daardoor gewekt? En tot welk streven drijft dit uit?
Ook nu een punt van orde. De kerken moeten zich op de synode uitspreken over de relatie tot andere kerken. Spreekt Buijs niet voor zijn beurt, door in een voorbeschouwing zijn mening daarover te geven? Is dit geen ongeoorloofde poging tot beïnvloeding? Hij is niet de eerste de beste. Hij weet dat hij als oud-preses van de synode spreekt.