We zijn ongeveer halverwege op weg van Pasen naar Pinksteren. Het Pinksterweekend komt dichterbij. Hoe gaan wij dit jaar het Pinksterfeest vieren? De werkelijkheid gebiedt te erkennen dat dit feest ook onder christenen de concurrentie met de naderende zomer maar moeilijk aankan. Pinksteren betekent voor veel mensen een lang weekend vrij, en dat is een buitenkans om er met de caravan of tent op uit te trekken. Per slot van rekening hebben we hard gewerkt. Bovendien is het een mooie kans het kampeermaterieel te testen voor gebruik in de zomervakantie. En als je het Pinksterfeest recht wilt doen, is er toch altijd in de buurt wel de gelegenheid een kerkdienst te bezoeken?
Als je de focus op het Pinksterfeest echt wilt bewaren, kun je drie dagen lang deelnemen aan de Pinksterconferentie op het evenemententerrein Walibi Holland bij Biddinghuizen. Dat wordt een enorme happening waar meer dan 50.000 christenen uit alle windstreken worden verwacht om massaal het Pinksterfeest te vieren, met programma’s voor alle leeftijden. Je kunt er een dag heen en je kunt er je tenten opslaan. En je krijgt een bijzondere ervaring mee. Dat is een grote verbetering ten opzichte van zomaar bivakkeren op een seculiere camping. Een oprecht verlangen naar geestelijk leven en geestelijke ontmoeting wordt daar zozeer vervuld, dat de actuele weerssituatie van ondergeschikte betekenis wordt.
Alleen, wordt het daar in de thuisgemeente zoveel beter van? De lege plekken in de kerk geven aan de achterblijvers een wat verweesd gevoel. Waar zijn de mensen die met muziek de feestvreugde kunnen verhogen? Alsof het eigenlijke Pinksterfeest niet daar maar elders wordt gevierd, ofwel in de zomerse natuur, ofwel op een Pinksterconferentie. Wat is nu de meest aangewezen plaats om het Pinksterfeest te vieren? Dat is, dunkt me, de eigen geloofsgemeenschap. De uitstorting van de heilige Geest geschiedde toch in die gemeenschap van volgelingen van Jezus die eensgezind en intens biddend bijeen waren? Pinksteren is bij uitstek het feest van de gemeente die door de Geest tot een gemeenschap wordt gesmeed en met Christus verbonden. De meest authentieke omgeving voor dit feest is daarom de gemeente die in onderlinge verbondenheid en besef van afhankelijkheid bidt en dankt.
Ik kan me er wel iets bij voorstellen dat veel mensen door zo’n Pinksterevenement worden aangetrokken. Pinksteren is immers ook het feest van de grote getallen. 3000 mensen kwamen op de eerste Pinksterdag tot geloof. Toch is dit maar een deel van de werkelijkheid. Het Pinksterfeest was aanvankelijk de belevenis van 120 dwazen, volgens sommige toeschouwers, die uit hun dak gingen. Zij raakten in vuur en vlam, zij gingen getuigen. Toen stroomden de mensen toe, afkomstig uit wat nu Irak en Turkije heet, uit Egypte, Libië en Rome. Dat waren geen volgelingen van Jezus maar aanvankelijk vijanden. Van hen werden er 3000 overtuigd.
De toestroom van Zeeuwen en Friezen en Hollanders en Saksen in Biddinghuizen lijkt daar alleen in de verte op. Het verschil is, dat hier de massaliteit door mensen wordt georganiseerd en gezocht. Dat is precies het tegendeel van wat we met het Pinksterfeest vieren. Daar staat niet een feest centraal dat wij organiseren, maar een bijzondere ervaring die wij niet kunnen oproepen, daartoe zijn we onmachtig, maar die ons van boven gegeven wordt, en die we alleen maar biddend kunnen verwachten.
Is het fenomeen Biddinghuizen niet vooral een christelijke uiting van onze postmoderne belevenismaatschappij? Mensen zijn uit op beleving en emotie. Op dat verlangen naar beleving en emotie hoeven we niet af te geven. Ik heb het zelf ook. Maar als de emotie de keuze voor plaats en wijze van onze Pinksterviering bepaalt, zetten we het Pinksterfeest op z’n kop. Dan zijn we ten diepste gericht op onszelf en wat wij aan ervaringen kunnen opdoen. Laten we vooral op God gericht zijn en zijn belofte.
In die hang naar massaliteit elders zit een onzuiver element, omdat ze de gewone samenkomst in de eigen gemeente daaraan inferieur maakt. Met behulp van een auto en caravan kan men zich een geestelijke ervaring creëren. Als dat buiten de kerkelijke vieringen gebeurt: geen probleem. Maar let op, dat het niet een manier wordt om over de zegen van God te willen beschikken.
Deze blog is op 27 april 2015 in het ND verschenen als column.