Uw aandacht wordt gevraagd voor een enkele leeservaringen die ik heb opgedaan tijdens mijn vakantie. Het lezen van spannende romans is daarbij een van mijn favoriete bezigheden. Soms valt een boek zwaar tegen, ondanks de positieve pers die het ontvangt. Dat gold helaas voor Dingen die niet voorbijgaan, een vertaalde roman van Ann Tatlock, uitgegeven bij Barnabas, Heerenveen. Het was een van de toptitels in de maand van het spannende boek 2009 en kreeg in de bijlage van het ND over het christelijke spannende boek maar liefst vier sterren, bij een maximum van vijf. Ik stoorde me al heel snel aan de slechte stijl van de vertaling (in drie achtereenvolgende zinnen ‘gewoond’) en na verloop van tijd maakten de vele namen de lezer alleen maar moe.
Het kostte op vijf cent na twintig Euro. Achteraf is dat veel te veel.
Daar staat een volstrekt tegengestelde leeservaring tegenover, ik mag wel zeggen een leessensatie. Het betreft een vertaalde roman van Leslie Forbes met de titel De stilte van Rafaël, verschenen bij Karakter Uitgevers in Uithoorn. Had u daar wel eens van gehoord? Het boek speelt zich op diverse niveas af: het betreft het contact tussen Engelse, Amerikaanse en Italiaanse hoofdpersonen rond de restauratie van het schilderij ‘La Muta’ (De doofstomme vrouw) van Rafaël in diens geboorteplaats Urbino en een televisieserie daarover, het betreft een verschrikkelijke misdaad door Italiaanse autochtonen begaan in een dorpje in de buurt van Urbino, en het gaat over de pogingen tot in de jaren ’90 van de vorige eeuw door de betrokkenen om met behulp van mafiapraktijken de gebeurtenissen in de doofpot te houden. Geen woord teveel. Alles heeft betekenis. Adembenemend. Het is de tijd van de operatie ‘Schone handen’ met de moord op rechter Falcone. Helaas is het geen christelijk boek. De kerk en het geloof speelt er een vrij grote rol in, maar veelal in negatieve zin, deels door de banden van het Vaticaan met de mafia, en deels door het ongecontroleerde wondergeloof van de massa, deels door de oriëntatie van de schrijfster.
Ik kwam het boek tegen in de witte boekenhal in Dronten, waar het te koop werd aangeboden voor drie Euro (twee boeken voor vijf Euro).
Wat kunnen we hiervan leren? Vooral dit: beoordeel de dingen op hun eigen waarde en laat je geen vooroordeel aanpraten door welke PR of schijnbaar onpartijdige recensie ook. Geef boeken die de aandacht niet krijgen en bij de ramsj terechtkomen een kans.
Verder: laten we uitkijken voor het schrijven van opgeklopte PR-verhalen over boeken met een christelijke signatuur. Dat geldt trouwens ook voor theologisch materiaal. Hoe vaak houden theologen van dezelfde of verwante onderwijs- en onderzoeksinstellingen elkaar niet de handen boven het hoofd.
Ik probeer natuurlijk nog even iets dieper af te steken. In de Bijbel is het meer regel dan uitzondering dat het ware en het rechtvaardige in een onaanzienlijke gedaante onder de mensen verschijnt. Denk aan de profeten, denk aan Jezus zelf, denk aan zijn apostelen. Laten we als christenen zoeken naar wat puur en echt is, in plaats van ons te laten meedrijven op de hypes van het moment. En laten we vooral niet vergeten te genieten van een goed boek.
Wat spijtig toch dat het weer een christelijke roman is die door de mand valt; beter gezegd: dat een te lieve waardering van een christelijke roman door de mand valt. Daarmee wordt de PR van de christelijke subcultuur geschaad. Dat krijgt er een smakeloos en onwaarachtig imago door. Dat staat me tegen. Hoe moet iemand die van buiten komt daar dan wel niet over denken?