Onlangs heeft onze premier Mark Rutte een voor hem ongewone uitspraak gedaan, door met een verwijzing naar God te pleiten voor vaccinatie van kinderen tegen de mazelen. Hij heeft ongeveer het volgende gezegd. Ik geloof zelf in God en ik ben ervan overtuigd dat God nooit heeft bedoeld dat deze kinderen zo lijden, als er tegelijkertijd in de wereld, waar God ook iets mee te maken heeft in mijn ogen, ook voor is gezorgd dat er vaccins zijn.
Heeft hij hiermee een politieke uitspraak gedaan? Voor die zienswijze pleit dat hij zijn woorden heeft gesproken in een vraaggesprek dat hem als minister-president werd afgenomen. Indien het als politieke uitspraak is bedoeld, heeft hij daarmee de bodem willen bereiden om te komen tot een vaccinatieplicht. De politiek gaat immers over het landsbestuur via wetgeving.
Of heeft hij zijn prominente positie alleen willen gebruiken om mensen in de reformatorische traditie ertoe te bewegen hun kinderen te laten vaccineren? Zo heeft Kees van der Staaij, voorman van de SGP, hem geïnterpreteerd, blijkens het gesprek bij ‘Bos en Van den Brink’ (Wouter Bos verving Knevel) op maandagavond 15 juli. Zijn commentaar daarop was, dat de mensen in kwestie met zulke oproepen niet geholpen zijn. De mensen die het aangaat worden daardoor in het geheel niet overtuigd, en hun moet de rust en ruimte gelaten worden om een eigen gewetensvolle afweging te maken. Een tweede speerpunt van zijn reactie was: vaccinatiedwang moet worden afgewezen.
Wat het eerste punt aangaat, daarin heeft Van der Staaij gelijk. Op bevindelijk-gereformeerden maakt het geloof van Rutte niet direct diepe indruk. Waarom geeft hij dan leiding aan een seculiere partij? En hij zegt wel in God te geloven, maar kent hij deze God ook echt in zijn soevereine heiligheid en liefde? Iedereen kan wel proberen zijn of haar eigen wensen op God te projecteren en Hem te laten zeggen wat wij graag willen horen.
Echter, op de inbreng van Van der Staaij is ook wel wat af te dingen. Hij zet gelet op het SGP-gedachtegoed te laag in. Hij pleit tegen dwang en voor de eigen verantwoordelijkheid van de ouders. Daarmee pleit hij voor de vrijheid te handelen volgens het eigen geweten. Dat is echter niet typisch SGP, meer CDA. De SGP ging toch voor de wet van God, ook in het openbare leven? Zeker, de partij is zich bewust dat in de huidige verhoudingen het democratisch onhaalbaar is die norm te halen. En men wil zich aan de democratische spelregels houden. Maar in het politieke debat moet het wel om de wet van God gaan, en als er een meerderheid voor te vinden is, moet die ook worden benut. De vrijheid van het eigen geweten is daaraan echt ondergeschikt, volgens deze gedachtegang.
Daarom had Van der Staaij zich niet moeten onttrekken aan de vraag wat volgens hem God nu eigenlijk wil. Hij wilde niet nog een oproep toevoegen aan al die verwarrende oproepen die al waren gedaan. Dat was een zwaktebod. De discussie moet zich in het verlengde van zijn politieke positie juist concentreren op de vraag wat de wil is van God in deze zaak. Krijgt hij daarvoor een niet te missen kans, laat hij het afweten!
Het is de omgekeerde wereld. Een liberale politicus beroept zich op God, en een SGP-politicus vermijdt het gesprek over God en beroept zich op het geweten.
Met de handelwijze van Rutte heb ik ook een probleem. Ik vertrouw het niet helemaal. Had hij echt geen politieke bedoelingen? Dan had hij in de context van zijn functie moeten zwijgen. Had hij wel politieke bedoelingen? Dan moet hij of God erbuiten laten, of lid worden van een christelijke partij.