Stichting Gave legt zich toe op geestelijke en sociale hulp aan asielzoekers in de centra. De stichting ondersteunt werkgroepen van plaatselijke kerkelijke gemeenten in hun contacten met asielzoekers.
Deze stichting staat nu onder kritiek. De komende tijd zal zij extra in de gaten worden gehouden door de COA’s (Centra Opvang Asielzoekers, als ik het wel heb). Dat komt doordat sommige asielzoekers hebben geklaagd dat ze zich door mensen van Gave onder druk gezet voelden het evangelie aan te nemen of naar de kerk te gaan.
Vermoedelijk krijgen als gevolg daarvan vertegenwoordigers van Gave minder gemakkelijk toestemming voor hun activiteiten, omdat hun initiatieven strenger beoordeeld zullen worden. Het is nu eenmaal verboden op asielzoekerscentra te weven voor een bepaalde religie, welke dan ook.
Valt de stichting iets te verwijten? Dat is door mij op afstand moeilijk te beoordelen. Als het waar is dat op mensen aandrang wordt uitgeoefend om tot het geloof in Christus te komen, dan is dat niet erg verstandig. Dan verspeel je je goodwill enstel je je eigen speelruimte in de waagschaal.
Of is de stichting het slachtoffer van een toegenomen allergie in onze maatschappij voor godsdienstige uitingen? We hebben het ook gezien in een Amsterdamse deelgemeenteraad, waar het jongerenwerk van Youth for Christ niet welkom is, ook al kan het zijn effectiviteit aantonen.
We moeten ons wel realiseren dat veel asielzoekers het fijn vinden als ze worden aangesproken op het geloof in God. Vaak ervaren ze dat als troostvol en houvastgevend in de onzekere situatie waarin ze zich bevinden. Ook een uitnodiging om mee naar de kerk te komen wordt door velen gewaardeerd. Ook al zijn ze de taal waarin de dienst wordt gehouden niet machtig, ze stellen de gastvrijheid en de aandacht op prijs.
En als asielzoekers zelf aangeven dat ze dit willen, is spreken over het geloof en kerkgang wel toegestaan.
Wat is de roeping van Christus zelf? Zou Hij ons tot de terughoudendheid manen die nu van Gave wordt gevraagd? Indien niet, moeten we Hem niet meer gehoorzaam zijn dan andere mensen? Ja dat moet, wat er ook van komt.
Of is dit toch niet het hele het verhaal? Er is ook een andere kant. Asielzoekers bevinden zich in een zeer onzekere situatie en hebben vaak traumatische ervaringen achter de rug. Ze staan zeer zwak. Wij moeten ervoor oppassen dat we hun achterstandspositie niet uitbaten met het oog op doelen die wij ons hebben gesteld. Gebruiken we dan hun zwakheid niet? Manifesteren we dan niet onze eigen macht en komen ze dan niet onbedoeld toch onder druk te staan?
Het luistert nauw. Ik weet een beetje waar het over gaat. Wij hebben op korte afstand een asielzoekerscentrum. Velen in de gemeente zijn erg begaan met de tijdelijke bewoners daarvan. Elke zondag gaan er auto’s naar het AZC om kerkgangers mee te nemen. Er zijn er die belijdenis hebben gedaan en zijn gedoopt, of die hun kind hebben laten dopen.
Toch hebben we er principieel voor gekozen de werkgroep asielzoekers niet te laten vallen onder de evangelisatiecommissie, maar onder de diaconie. Mensen in penibele omstandigheden moeten eerst praktisch geholpen worden. Zij moeten hun zelfrespect terugvinden en ontdekken dat ze er niet alleen voor staan.
Daarmee is de weg van het getuigenis met woorden niet afgesloten. Want juist in een hulprelatie ontstaat er vertrouwen waarin ook over diepere levensvragen kan worden gesproken. Hoe voorkom je dan dat de praktische hulp als opstapje fungeert om tot de ‘eigenlijke’ taak te komen? Dat voorkom je door zonder onderscheid des persoons hulp te willen bieden, ook aan mensen die het evangelie afwijzen.
Het is mijn diepe wens en bede dat Stichting Gave op deze wijze zolang het nodig is, dat is, zolang er asielzoekers zijn, zegenrijk werkzaam kan zijn.