Troost voor Wilders

Predikant, dichter en publicist dr. André Troost heeft dingen gezegd die in de kerk minder correct zijn. Dat blijkt uit opmerkingen die hij maakte over Geert Wilders. Naast kritiek op diens neerbuigende benadering van de islam en de Koran toont hij toch ook begrip voor diens zorg. Net als Wilders vreest Troost identiteitsverlies voor onze cultuur, wanneer het aantal moslims in ons land als maar groeit. Het is te lezen in het ND van 14 februari 2008. In een ingezonden een dag later maakt Troost bezwaar tegen de kop van het artikel: ‘Zegen voor PVV-leider Geert Wilders’. Om in evenwicht en on speaking terms te blijven, heeft hij ook het positieve van Wilders willen noemen, maar de nadruk lag op zijn kritiek.
Als ik zijn reactie op me laat inwerken, denk ik inderdaad dat het ND te veel naar één kant is gaan leunen, en er (zoals wel vaker) blijk van geeft te focussen op het sensatiegehalte van uitspraken. Toch moet ik tegelijk erkennen dat Troosts positieve opmerkingen over Wilders in het ingezonden worden bevestigd.
Op zichzelf is daar niets mis mee. Het laten klinken van een afwijkend geluid in gevoelige kwesties verdient waardering. Wat is daar dan zo verdienstelijk aan? Tegengeluiden spitsen onze aandacht. We worden erdoor gedwongen zelf na te denken, in plaats van elkaar na te spreken. Dat is positief.
Zulke dwarse uitspraken roepen natuurlijk wel reacties op, zoals deze. De zorg van Troost is, dat wij worden overspoeld door een cultuur die de onze niet is. Wat is zijn christelijke motief om daar als predikant bezorgd over te zijn? In zijn antwoord op een vraag van een journalist zegt hij: ‘Ik vrees dat wij dat niet kunnen hanteren en dat zo’n operatie alleen maar slachtoffers oplevert: veel werkloze allochtonen en veel gefrustreerde autochtonen.’ Hiermee roert hij een typisch beheers- en bestuursprobleem aan, niet een typisch christelijk probleem. Het is daarmee een probleem dat in de politiek thuishoort en niet in de kerk.
Vanuit christelijk oogpunt zouden we heel anders kunnen reageren. Bijvoorbeeld zo: wat fijn dat al die moslims deze kant op komen, dan hoeven wij niet naar hen toe, ver weg in Marokko, Turkije of Iran. Dat bespaart ons een hoop energie en geld. Bovendien zouden we daar lang niet zoveel mogelijkheden hebben om hen te bereiken als hier. Laten wij ons erop toeleggen hun onze christelijke naastenliefde te tonen en te laten zien wat ons geloof voor ons betekent.
Het is vergelijkbaar met het ‘probleem’ met hangjongeren in het portaal van de kerk. Je kunt dat duiden als overlast. Mensen die naar de kerk of een vergadering willen, voelen zich erdoor bedreigd. Maar je kunt het ook interpreteren als een ongedachte kans. Je hoeft ze niet op te zoeken, ze dienen zichzelf op een presenteerblaadje aan. Ze staan al op de drempel van het huis van God. Spreek af dat er per dag minstens één persoon een praatje met hen maakt en hen zo mogelijk het gesprek op het geloof brengt. Bij de ingang van een kerkgebouw ligt zo’n gesprek over God toch voor de hand. Hoe meer liefde je erin legt, hoe meer vertrouwen je kweekt.
Ja maar, die overlast dan, en dat gevoel van onveiligheid? Politiek is dat een reëel probleem. Christelijk is het alleen maar een beproeving. Christus belooft ons immers zijn bescherming? Tevens vraagt Hij van ons de bereidheid om voor het geloof te lijden.
Troost wijst evenwel op de teloorgang van onze traditioneel-christelijke cultuur. Mijn weerwoord is, dat we niet moeten onderschatten welke kaalslag de om zich heen grijpende ontkerkelijking in cultureel opzicht tot gevolg heeft gehad en nog steeds heeft. Wilders is daarvan een exponent. Of de culturele teloorgang nu door de secularisering of door de islamisering wordt veroorzaakt, dat is lood om oud ijzer. Misschien doen we met zo’n opmerking zelfs de islam wel tekort.
Als christenen worden we steeds meer een minderheid. Om iets uit te kunnen stralen is het belangrijk dat we onze niet-christelijke omgeving niet als vijandig beschouwen, maar als behoeftig. De mensen die daar leven kennen Christus niet. Wij hebben een bemoedigende boodschap voor Hassan én voor Geert.
Of neem ik met deze reactie toch weer mijn toevlucht tot kerkelijk correct denken?