Op zondag hadden de overlevende Haïtianen geen kerkgebouw tot hun beschikking om samen te komen. Ook de kerken liggen in puin. Toch weerhield dat velen er niet van samen te komen, tot God te bidden en Hem de lof toe te zingen. Hoe krijgen ze het voor elkaar om bij de ravage en de ontreddering na de aardbeving toch nog met hart en ziel op God te vertrouwen?
Zelf heb ik bij het horen en zien van het nieuws over de catastrofe wel even het gevoel gehad dat God in het nauw werd gebracht. Waar staat Hij in dit drama? Waarom heeft Hij het laten gebeuren? Waarom daar, waar mensen toch al zo arm en de infrastructuur toch al zo zwak is? Waarom op dit moment, nu het erop leek dat de ontwikkelingen na een aantal tropische cyclonen achter elkaar en veel intern politiek geweld voorzichtig weer de goede kant opgingen? Waarom zo omvangrijk?
Ook op Haïti zijn er mensen die ‘waarom?’ tot God roepen. En er zijn mensen die de gebeurtenissen als een bewijs zien dat God niet bestaat en dat geloven zinloos is. Maar naar verhouding is dat geluid toch minder sterk dan hier, zo heb ik de indruk. Velen kwamen samen om hun vertrouwen op God te belijden en te beleven, en niet om God tot verantwoording te roepen.
Is hier te spreken van een verschil in geloofsbeleving? Zijn wij als Westers mensen zo mondig geworden en zijn we er zo zeer aan gewend om ons leven als ons eigen bezit te beschouwen, dat wij vinden dat God ons onrecht doet zodra via een natuurramp een aanslag wordt gedaan op ons bestaan?
Mijn eigen ervaring in Afrika is, dat mensen die in armoede leven in derde-wereldlanden dichter bij de dood leven en ook meer bereid zijn de dood te aanvaarden als werkelijkheid midden in het leven. Dat maakt het verdriet niet minder, maar er is wel een integratie van het lijden en de dood in het leven.
Gelovigen leven dan ook heel afhankelijk van God, leggen alles voor hem neer in het gebed en zien in alles zijn leiding.
Zijn wij dat kwijtgeraakt? Moeten wij nederiger worden? Is onze drang om alles te beheersen, te plannen en te sturen doorgeslagen? Moeten wij leren het stuur uit handen te geven aan God en alle goede dingen als genade te beleven?
Dan hebben wij geen reden om God ter verantwoording te roepen voor waar hij in deze verschrikkelijke situatie staat, maar is het omgekeerd en heeft Hij reden om ons rekenschap te vragen van hoe wij in het leven staan.
Heeft dit lijden zin? Dat is een riskante vraag. Voor je het weet ben je bezig om het lijden te vergoelijken en glad te strijken. We leggen onze hand op de mond bij het zien van de beelden. Wie praat hier over de zin van het lijden?
We aanvaarden het én we zeggen er ‘nee’ tegen. We aanvaarden het als werkelijkheid in de onverloste wereld en we verootmoedigen ons. We zeggen er ‘nee’ tegen omdat we ons ertegen verzetten. Zo heeft God zijn schepping niet bedoeld! De consequentie van dit ‘nee’ is, dat we hulp bieden vanuit een bewogen hart. En dat we leven in verwachting: het lijden neemt eens een einde. Jezus is Overwinnaar. Wij volgen Hem na in het lijden en de beproeving, en uiteindelijk in zijn overwinning.