Conclusie
In zijn opstel dat op 17 november 2025 in het ND verscheen heeft collega Egas zijn visie op de situatie van de CGK gegeven. Zijn opzet was duidelijk. Hij wilde aantonen dat de groep die zich georganiseerd heeft rond de kerkenraad van Rijnsburg het volste recht had zichzelf te beschouwen als de wettige voortzetting van de CGK. Daartoe gaf hij vier argumenten voor de stelling dat kerkenraden die tegen de besluiten van synoden in vrouwelijke ambtsdragers benoemen en daar niet van terugkomen zichzelf buiten spel hebben gezet. Kort gaan we die argumenten nog eens langs, om daarna onze slotconclusie te trekken.
Of het beroep op de wereldlijke rechter ongeoorloofd is
De kerkenraad van Broeksterwoude-Petrus deed dit beroep om het oud-moderamen van de synode te dwingen een roepende kerk voor een nieuwe synode aan te wijzen. Paulus zegt in 1 Korintiërs 6: jullie gelovigen zullen de wereld oordelen, hoe kunnen jullie dan bij onderlinge geschillen een beroep doen op de wereldlijke rechter? Waarom lijd je niet liever onrecht? Paulus gaat evident in op een situatie waarin gemeenteleden onderlinge belangentegenstellingen uitvochten voor de rechter. Dat is hier niet aan de orde. Hier gaat het om de voortgang van Gods kerk en om een synode die niet heeft gedaan, een roepende kerk aanwijzen, wat zij volgens de kerkorde wel had moeten doen.
Of kerkenraden die vrouwen in een ambt bevestigen zondigen
Waartegen zondigen zulke kerkenraden? Zij overtreden volgens Egas de afspraken die via de synode gemaakt zijn en plegen woordbreuk. Alle ambtsdragers hebben immers plechtig verklaard en met een handtekening bekrachtigd dat zij zich aan alle kerkelijke bepalingen zullen houden? Egas gaat eraan voorbij dat alle kerkelijke besluiten onder een voorbehoud staan: het voorbehoud dat ze overeenstemmen met de Schrift, de belijdenis en kerkordelijke en andere synodale bepalingen. Als een kerkenraad overtuigd is dat een besluit een ongeoorloofde gewetensdwang oplevert, zal hij dat argumenteren. Vervolgens moet dat dan door een kerkelijke vergadering worden weerlegd. Gebeurt dat niet overtuigend, dan blijft die kerkenraad aan de Bijbel een hoger gezag toekennen dan aan een kerkelijk besluit.
Of dissidente kerkenraden zichzelf buiten het kerkverband plaatsen
Plaats je jezelf buiten het kerkverband wanneer je volhardt in dissident gedrag? De grondslag van het samen kerk zijn is de belijdenis, niet een kerkorde of een synodaal besluit. Als er voor het afwijkende gedrag een goede reden bestaat, kan het niet zo zijn dat een kerk zich daarmee buiten de kerk van Christus plaatst. Want daarover gaat het in het kerkverband: het is een voorlopige en gebrekkige afspiegeling van de eenheid van Christus’ kerk.
Of een synode het kerkverband kan opheffen
Nee, dat kan niet. De synode is zelf een afgeleide van het kerkverband. Het kerkverband opheffen zou betekenen: zichzelf en al haar besluiten opheffen. Deze gedachte is een voorbeeld van wat de vermaarde christenfilosoof Alvin Plantinga noemt een self defeating fallacy (als tegenhanger van een self fulfilling prophecy): een drogreden die zichzelf onderuit haalt. Verder geldt: wat Christus samengevoegd heeft, mag de mens niet scheiden.
Conclusie
De conclusie is eenvoudig: de Rijnsburggroep kan zichzelf niet beschouwen als wettige voortzetting van de CGK, na eliminatie van kerken die vrouwelijke ambtsdragers hebben aangesteld. Het simpele argument dat je het veld uitgestuurd wordt als je je niet aan de regels houdt gaat niet op. Ik zou niet zover willen gaan de betreffende groep aan te duiden als de ‘Rijnsburgse Boys’, wat ik ergens heb horen verluiden. Maar als het over de vergelijking met een voetbalwedstrijd gaat zou ik wel willen stellen dat de kerk het denkkader van de Rijnsburgse Boys te boven gaat..
