Eigen verantwoordelijkheid

Inmiddels hebben we twee benaderingen in de kerk van homoseksualiteit onder ogen gehad. De eerste is absolute afwijzing van alles wat daarmee te maken heeft, de tweede pleit voor acceptatie van de persoon, maar afwijzing van iedere vorm van homoseksueel gedrag. Beide beroepen ze zich op de Bijbel, maar bij beide hebben we gezien dat dat Schriftberoep ook wringt. Bij de derde benadering is dat eigenlijk ook het geval.

Oog voor de gevolgen
Deze derde benadering erkent net als de eerste twee dat overal waar de Bijbel over homoseksuele gemeenschap spreekt, dit in sterk veroordelende zin gebeurt. Tegelijk heeft ze oog voor de ingrijpende gevolgen van het verplichte alleen blijven van mensen met een homoseksuele geaardheid. Voor sommigen is de strijd tegen verliefdheid en een verdiepende relatie met iemand van hetzelfde geslacht met vallen en opstaan haalbaar, voor anderen levert die een ondraaglijke spanning op, uitlopend op obsessieve gedachten en seksuele explosies, dat achteraf weer worden betreurd.

Moeite en ruimte
Omdat er veel zegen kan liggen in een veilige relatie, ook al is die homoseksueel van karakter, en ook de Bijbel benadrukt dat de mens als beeld van God relationeel gemaakt is, geeft de derde benadering daarvoor ruimte binnen de gemeente. Homo’s die samenleven in een duurzame monogame relatie, worden aan het avondmaal toegelaten. Toch is de afwijzing in de Bijbel zo sterk, wil deze benadering niet zo ver gaan een homorelatie in liefde en trouw ‘goed’ te noemen. Het blijft de verantwoordelijkheid van de betrokkenen dat ze deze keuze maken. Het is iets tussen God en henzelf.

Vergelijking met echtscheiding
Het is te vergelijken met de manier waarop de kerk omgaat met echtscheiding en hertrouwen. Jezus onze Heer, uitgerekend Hij, is streng als het daarom gaat: wie zijn vrouw wegzendt/verlaat en met een ander trouwt, pleegt echtbreuk en maakt dat er met die eerste vrouw echtbreuk wordt gepleegd door een nieuwe relatie. Een uitzondering op deze regel is overspel: in het geval van overspel is echtscheiding door de bedrogen partij wel toegestaan. De kerk gaat daar doorgaans mild mee om, ook als ze niet de vrijmoedigheid heeft het tweede huwelijk te bevestigen. Als het eenmaal gesloten is, erkent ze het en legt ze betrokkenen niets in de weg om avondmaal te vieren. Het is hun verantwoordelijkheid ten overstaan van God. Zo handelt de kerk meestal ook wanneer er geen overspel is gepleegd.

Derde acceptatieniveau
Met deze voorzichtige ruimte voor homorelaties belanden we op het derde acceptatieniveau, na absolute afwijzing (eerste niveau) en onderscheid in zijn en doen (tweede niveau). Twee opmerkingen wil ik hierover maken.

Verhouding tot de Bijbel
De eerste opmerking betreft de verhouding tot de Bijbel. Het is wel duidelijk dat hier een spanning optreedt. Twee inzichten worden hier met elkaar verbonden die elkaar eigenlijk niet verdragen. Het eerste is: volgens de Bijbel mag het niet; het tweede: in de praktijk vinden we het te ver gaan om de Bijbel helemaal toe te passen. De combinatie van beide kun je wel proberen goed te praten met een beroep op de gebrokenheid van het leven, de afstand tussen ideaal en werkelijkheid, en het geduld dat het pastoraat vraagt, maar eigenlijk zeg je dan dat de Bijbel rigide is en dat wij pastoraal meer begrip kunnen opbrengen. Je wilt afgaan op de Bijbel én je wilt je laten leiden door de liefde. Als daartussen een spanning bestaat, zit er iets niet goed.

Geen leidinggevende functie
De tweede opmerking betreft de reikwijdte van deze positie. Homo’s die op hun eigen verantwoordelijkheid aan het avondmaal worden toegelaten, ook al roept hun gedrag vragen op, kunnen ertegenaan lopen dat andere functies binnen de gemeente voor hen gesloten blijven. Om clubleider of kerkenraadslid te worden, moet je immers een voorbeeld zijn voor degenen die aan je zorg zijn toevertrouwd. Maar samenleven als homo’s is op basis van deze derde positie eerder problematisch dan voorbeeldig.

Conclusie
De conclusie is dat ook hier het beroep op de Bijbel wringt met de ingenomen positie. Als de bijbelse boodschap en de liefde met elkaar in strijd lijken te komen, heb je of de bijbelse boodschap of de liefde die God geeft en vraagt niet goed begrepen.